لزوم توجه به ارزش‌های معنوی اجتماعی در طراحی پل‌های شهری

به گزارش پایگاه خبری اردبیل رسا ، با توجه گسترش ابعاد گوناگون ارتباطات انساني و تاثيرات آن بربه اهداف توسعه شهري نقش پل‌ها به عنوان بخشي از كالبد شهر امروزي شكلي فراتر از ارتباط كالبدي صرف به خود گرفته و توجه به نياز پيوندهاي اجتماعي، خلق خاطره ذهني، هويت معنوي و كاركرد پويا براي پايداري شهرها بسیار مهم و اساسی است. بنابراين مفهوم پل – فضا كه در گذشته جايگاه واجد ارزشي داشته است، مي‌تواند در اين رابطه مورد باز تعريف و تدقيق بيشتر قرار گيرد.

سه ويژگي را می‌توان در سير تكامل پل‌ها بازشناسی کرد. اول كالبد، مصالح، شكل، ابعاد و در واقع شاخص‌هاي فني، دوم كاركرد كه بر ذهن انسان اثر مي‌گذارد و ، سوم كيفيات معنوي،كه با اثر پذيرفتن از جهان‌بيني و فرهنگ طراح و جامعه، ارزش‌هايي را به ناظر القا مي‌كند. بنابراين پل به عنوان يك نياز فردي و جمعي كه با مفاهيم مادي و غيرمادي آميخته شده است مي‌تواند نمودي از وجوه فردي، اجتماعي، و ذهني درك انسان باشد و مفهومي از فضا را بازیابي نمايد. بسياري از پل‌ها در گذشته به عنوان عناصري هويت‌بخش و نشان‌هاي نمادين شناخته مي‌شده‌اند، كه تنوعي از كاركرد و فعاليت­هاي اجتماعي در اين فضاها اتفاق مي‌افتاده  است.

به صورت بنیادین پل فضايي براي وصل و ارتباط بوده است. پل عامل اتصال براي گذر از مانع، و اتصال انسان با مفاهيم هويتي و جنبه‌هاي معنايي فضا، همچنين فضايي براي ارتباط انسان‌ها با يكديگر و ايجاد تعاملات اجتماعي و ارتباط با طبيعت پيراموني بوده اما در سال‌هاي اخير به وسيله فصل و قطع ارتباط شهر و مردم تبديل شده‌است. پل‌سازي‌هاي اخير، پل‌ها را به محدوده‌هايي صرفاً براي عبور محدود كرده‌اند. پل‌هاي هوايي عابر پياده كه به دليل عرض زياد خيابان‌ها و براي اتصال دو سوي محورها با بدترين طرح‌ها و در ارتفاع زياد ساخته مي‌شوند تا عبور ماشين‌هاي سنگين را ميسر سازند به جاي اينكه عاملي براي اتصال دو طرف باشند بلاي جان مردم به ويژه كودكان و سالخوردگان شده‌اند. پل‌هاي روگذر مخصوص حركت خودروها نيز نمونه‌اي از پل‌هايي هستند كه در سال‌هاي اخير به وفور در بيشتر شهرها احداث گرديده‌اند.

پل‌هایي كه شايد به واسطه ذات سازه خاص و نامتعارف پل و يا موقعيت قرارگيري‌شان به عنوان نشانه‌اي در سطح شهرها باشند اما به دليل عدم توجه به امكان حضور ايمن فرد و نبود پويايي اجتماعي در فضاي آن‌ها نمي‌توانند به صورت كنوني به عنوان فضايي شهري قلمداد شوند. بسياري از پل‌هاي سواره در شهر اردبیل از اين نوع هستند. اين در حالي است كه پل‌ها نيز مانند خيابان‌ها فقط مسيري براي عبور نيستند و مي‌توان بايك طراحي سنجيده و هنرمندانه به اين پل‌ها حيات بخشيد، تا محلي براي تعاملات اجتماعي و نيز ارائه كيفيات گوناگون و مطلوب فضايي باشند. بايد توجه داشت كه برخي از پل‌ها نسبت به ديگر انواع آنها داراي قابليت‌هاي بيشتري در ايجاد فضايي سرزنده، و داراي غناي معنايي هستند؛ به طوري كه مي‌توان با اندك تغييراتي آنها را نيز به فضاهايي پويا در سطح شهر تبديل نمود./

نویسنده: سیدعلی ابراهیمی